دکتر کزازی : زبان کردی از ژرفای فرهنگ و تاریخ ایران با ما راز می‌گوید

نشست «زبان فارسی، وضعیت کنونی و پیشینه استفاده از آن در کردستان عراق» به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی در تالار شهیدی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد.

به گزارش کرمانشاه پست در این نشست «میرجلاالدین کزازی» استاد دانشگاه و «طلعت طاهر محمد» رئیس بخش ادبیات و زبان فارسی دانشگاه صلاح‌الدین اربیل در کردستان عراق سخن گفتند.

دکتر کزازی سخنران آغازین این نشست، حضور استادان دانشگاه‌ صلاح‌الدین را در جمع دانشجویان ادبیات فارسی ایران به فال نیک گرفت و گفت: من بی پروا به آواز بلند می‌گویم که در بزمی یکسره به نابی ایرانی هستیم. من با سیاست بیگانه‌ام و سخن من از روی سودمندی سیاسی نیست و اگر چه ایران از دید مرزبندی سیاسی کشوری دیگر است، اما کردان از دید من یکی از نژاده‌ترین و ناب‌ترین تیره‌های ایرانی‌ هستند و می‌توان گفت که ایرانیان راستین و سرشتین، کردان هستند.

او در ادامه با اشاره به پراکندگی کردها در کشورهای مختلف گفت: کرد هر جای جهان که باشد در ایران، عراق،‌ ترکیه، سوریه،‌لبنان یا هر کشور دیگری، آنگاه که دهان می‌گشاید و سخن می‌آغازد به بانگ بلند می‌گوید که من ایرانی‌ام.

کزازی با بیان این که ایران از دورترین روزگاران تاریخی خویش و از روزگار رازناک و مه آلود اسطوره، ‌سرزمین تیره‌های گوناگونی بوده است، کردها را یکی از تیره‌هایی معرفی کرد که تا امروز پاییده‌اند و زبان و فرهنگ دیرینه ایران را همچنان پاس داشته‌اند.

او درباره اصالت زبان کردی هم گفت: زبان کردی از ژرفای فرهنگ و تاریخ ایران با ما راز می‌گوید و ریشه زبان‌های ایرانی را در طول تاریخ می‌توان در گویش کردی بازشناخت و هنوز هم پاره‌ای از واژگان کردی به ایران باستان و زبان اوستایی باز می‌گردد.

این استاد زبان وادبیات فارسی در ادامه با اشاره به مرزبانی کردها در طول تاریخ ایران گفت: کردها همواره در درازنای تاریخ ایران مرزبانان این کشور بوده‌اند. روزگاری از مرزهای جغرافیایی ایران،‌ دلاور،‌ هراس ناشناس و گرد پاسداری کرده‌اند و امروز این کردها بیرون از مرز جغرافیایی ایران و در کشور عراق همچنان از مرزهای فرهنگ و منش ایرانی پاسداری می‌کنند. از همین رو من می‌انگارم که دوستان ما از کردستان عراق که به ایران آمده‌اند، ‌گام در سرزمین نیاکانی خود نهاده‌اند.

کزازی در بخش دیگری از سخنانش درباره ارتباط میان زبان فارسی و زبان کردی هم گفت: زبان شکرین و شورانگیز پارسی با زبان کردی هیچ ستیزی ندارد، چرا که پارسی به نواده می‌ماند و زبان کردی به نیا، پس چگونه نیا و نواده با هم سر ستیز داشته باشند؟ هر کدام که دیگری را براند خود را خوار داشته است.

این استاد زبان فارسی در خاتمه ابراز امیدواری کرد که ایرانیان به ایران پهناور فرهنگی و همدلی بیاندیشند و در روزگاری که روزگار گسستن‌هاست، بیش از هر چیز به همگرایی و همسویی بیشتر با ایرانیان خارج از مرزهای ایران فکر کنیم.

در بخش دیگری از این نشست «طلعت طاهر محمد» رئیس بخش ادبیات و زبان فارسی دانشگاه صلاح‌الدین شهر اربیل در کردستان عراق درباره تأثیر زبان و ادبیات فارسی در ادبیات کردستان عراق سخن گفت و از زبان فارسی بعد از زبان عربی به عنوان زبان دوم جهان اسلام یاد کرد و افزود

به جرأت می‌توان گفت که هیچ شاعر کلاسیک کرد زبانی را نمی‌توان یافت که بر زبان فارسی تسلط کافی نداشته باشد و در دیوان‌ آن‌ها اشعار فارسی به خصوص غزل عرفانی یافت نشود.

ایشان همچنین اشاره کرد: از دیرباز بسیاری از کتب دینی، دستوری، فرهنگ، عروض و قافیه در کردستان عراق به زبان فارسی نگاشته شده است.

او در بخشی از سخنانش به باورهای دینی کردزبانان اشاره کرد و گفت: ادیبان و شاعران کرد در سوگ امام حسین (ع) و 72 تن از یارانش مرثیه‌ها سروده‌اند که در جای جای ادبیات فولکلوریک کردی و کلاسیک مشاهده می شود و از مهمترین آن‌ها می‌توان به «مهر امام حسین (ع)» نزد مولوی کرد و مرثیه «آل علی و عشق امام حسین (ع)» در اشعار شیخ رضا طالبانی اشاره کرد.

رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه صلاح‌الدین اربیل در ادامه به شرح مختصری از تدریس این رشته در کردستان عراق پرداخت و گفت: رشته زبان و ادبیات فارسی سال 1998 میلادی افتتاح شد و شروع به پذیرش دانشجو کرد. گروه ادبیات و زبان فارسی این دانشگاه 11 عضو هیأت علمی دارد که تنها دو نفر از آن‌ها دارای مدرک دکترا هستند. این گروه تا کنون بالغ بر 400پذیرش کرده است. اولین گروه دانشجویان بورسیه این رشته نیز در مقطع کارشناسی ارشد سال 2007 وارد دانشگاه ارومیه ایران شدند و سال 2009 موفق به دریافت مدرک شدند.

رئیس بخش ادبیات فارسی دانشگاه صلاح الدین اربیل به نیازهای این رشته در کردستان عراق اشاره کرد و گفت: در حال حاضر از کمبود منابع و کتابخانه‌ای مجهز برای ادبیات فارسی در رنج هستیم و این کتابها و منابع را با مشقت تهیه می‌کنیم که همین جا از ریاست دانشگاه تهران به خصوص دانشکده ادبیات آن درخواست می کنیم که در تأمین منابع علمی،‌ تبادل استاد و دانشجو،‌ اخذ بورس تحصیلی برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی و چاپ و انتشار آثار شاعران و نویسندگان کردزبان پارسی‌گوی در ایران همکاری کرده و با تشکیل کار گروه مشترک و برگزاری همایش و کنگره‌های ادبی در راستای رسیدن به اهداف ما را یاری کنند.